James Clerk Maxwell (1831-1879) is beroemd geworden door zijn theorie over de samenhang van thermische, elektrische en magnetische verschijnselen. Maxwell was ervan overtuigd dat de wereld logisch in elkaar zit en dat de natuurkrachten met elkaar in verband staan. Vanuit die overtuiging ontwikkelde hij een van de grote theorieën van de negentiende eeuw, waar de twintigste-eeuwse fysica op voortbouwde.
Gerelateerde producten
geschiedenis
Theo Mulder
De hersenverzamelaar
Wat kan de vorm van een schedel zeggen over iemands persoonlijkheid? Het is een vraag die de Weense arts Franz Joseph Gall eind achttiende eeuw mateloos intrigeerde. Volgens Gall kon men door aan de schedel te voelen moordzucht, agressie en andere eigenschappen lokaliseren ? een wetenschap die later bekend werd onder de naam frenologie. Hij concludeerde dat de geest zich in het brein bevond en dat geestesziekten dan ook hersenaandoeningen waren. Het lokaliseren van eigenschappen door de schedel te betasten bleek een dramatische misvatting. Niettemin leverde Gall indrukwekkende bijdragen aan de wetenschap. In 1796 begon hij met lezingen in zijn huis in Wenen, waarbij hij hersenen in een zorgvuldige mix van theater en wetenschap ontleedde. Toen de Oostenrijkse keizer Franz II deze controversiële evenementen verbood, besloot Gall zijn geluk elders te beproeven en trok met een koets vol schedels door heel Europa. Zijn ster rees snel, maar de ijdele Gall bleef achtervolgd door controverse. In Frankrijk kreeg hij ruzie met Napoleon en de Kerk plaatste al zijn boeken op de Index. Desondanks veroverden zijn ideeën Groot-Brittannië en Amerika en hadden daar enorme invloed. Galls denkbeelden raakten alle gebieden van de maatschappij, van de geneeskunde tot de kunsten, ze drongen door tot de rechtszaal en effenden de weg voor de antropologie en de neuropsychologie. En ze zijn nog altijd niet uit de wetenschappelijke arena verdwenen. Met veel kennis van zaken schetst Theo Mulder een portret van het veelbewogen leven van Gall en zijn volgers tegen de wetenschappelijke en politieke achtergrond van de negentiende eeuw.filosofie & religie
Michael Kempe
De beste van alle mogelijke werelden
Alleen met grote verwondering kunnen we kijken naar het vruchtbare leven van Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716), een van de grootste denkers van de zeventiende eeuw en tijdgenoot van Newton en Huygens. Dag en nacht was hij bezig om in duizelingwekkend veel verschillende wetenschappen ontdekkingen te doen. Hij bedacht het integraalteken in de wiskunde (¿), hij experimenteerde met het binaire systeem (nullen en enen) dat de basis zou worden voor de computerwetenschappen, hij vertaalde Plato in het Latijn, hij vond een nieuw horloge uit, een onderzeeboot, hij bedacht een volksgezondheidsstelsel, straatverlichting, de kanalisatie van de Donau, verbetering van de cartografie, ontwikkelde een compleet filosofisch systeem, en schreef talloze brieven waarvan er 15.000 bewaard zijn gebleven. Daarnaast was hij adviseur van diverse vorsten, onder wie Peter de Grote van Rusland. Tijd voor een liefdesrelatie heeft hij nooit gehad ? hij ging met ideeën naar bed en stond ermee op. De grote Leibniz-kenner Michael Kempe kiest zeven belangrijke dagen uit het leven van deze intellectuele veelvraat en drapeert daar levendig de fascinerende ideeënwereld van Leibniz omheen. Een boek als een wervelwind.geschiedenis
Frans de Vries
Valsheid in gesteente
De vuistbijlen van Tjerk Vermaning binnenstebuiten gekeerd. Wie zit(ten) achter deze en andere grootschalige vervalsingen? Tjerk Vermaning en zijn omstreden vuistbijlen staan nog altijd in de belangstelling. En dat ruim 50 jaar na zijn eerste spraakmakende ontdekking: een mammoetjagerskampement bij Hoogersmilde (Dr.) dat uit de Neanderthalertijd zou stammen, zo'n 60.000 jaar geleden. De hernieuwde focus op Tjerk Vermaning begon enkele jaren geleden met de roman 'Tjerk' en in 2018/2019 was in het Drents Museum een drukbezochte tentoonstelling te zien over het bewogen leven van deze beroemde Drentse amateurarcheoloog. Echter, tot nu toe is het steeds vooral gegaan over de menselijke kant van wat de 'affaire Vermaning' is gaan heten. Over de meest fundamentele vraag â en vooral de gedegen beantwoording ervan â ging het nooit; een diepgaand wetenschappelijk onderzoek naar de aard van de vuistbijlen van Tjerk Vermaning â echt of vals â was er tot nu toe niet. Daar komt in de eerste helft van 2022 verandering in als het boek Valsheid in gesteente bij Uitgeverij Van Gorcum verschijnt. Het omvat een diepgravende analyse van de Vermaning-artefacten door negen onderzoekers, elk met hun eigen specialisme, en met inzet van moderne onderzoekstechnieken. Opvallend veel beeldmateriaal, waaronder vele hoge resolutie microscoopfoto's, neemt de lezer mee in de boeiende zoektocht naar de waarheid over de vondsten van Vermaning. Mede dankzij een aanzienlijke toename in de archeologische kennis sinds het eind jaren '70 van de vorige eeuw, toen de rechtszaken tegen Tjerk Vermaning speelden, komen de onderzoekers tot de slotsom dat het om niets anders dan vervalsingen gaat. Maar wie was de regisseur achter deze grootschalige vervalsingen? En waren en meer personen bij betrokken? Door een nieuwe aanpak, waarbij de auteurs nieuwe vervalsingen op het spoor kwamen â die los staan van de Vermaning-'vondsten' â is het voor het eerst mogelijk om de dader(s) te identificeren.mens & maatschappij
