Henk Boom
De bezeten visionair
Vijfhonderd jaar controverse over Jheronimus Bosch
€ 22,50 € 7,90
Was hij een ziener of alchemist, surrealist of moralist, katholiek of ketter, Nederlander of Vlaming? Vijfhonderd jaar na de dood van Jheronimus Bosch weten we nog altijd niets over de schilder. Zelfs zijn naam roept vragen op: als kind was hij Joentje van Aken, in Spanje was hij El Bosco. Dat laat onverlet dat hij nog steeds bewondering en verwondering oogst terwijl kunsthistorici, romanciers, theologen, filologen en filosofen over elkaar heen rollen in hun publicaties waarin zij het werk van de mythische Jheronimus Bosch proberen te verklaren. In de lange aanloop naar de twee grote Bosch-exposities in ‘s-Hertogenbosch en Madrid volgde Henk Boom het spoor van al die interpretaties en controverses. Interviews en archiefonderzoek leidden tot een bizar verhaal over mystiek en mysterie. Een verhaal dat deze bezeten visionair al vijf eeuwen omringt.
Gerelateerde producten
kunst

Bram Kempers
De schepping van Melle
Melle Oldeboerrigter (1908-1976) is ongetwijfeld één van de meest bizarre Nederlandse beeldend kunstenaars van de twintigste eeuw. Zijn werk wekte in de jaren vijftig tot zeventig zowel grote bewondering als totale afwijzing. Het laatste met name door de vaak erotische lading van zijn beelden, die in feite over Leven-Natuur en Dood-Verderf gaan. Niet voor niets noemde hij zichzelf een visionair schilder. Vaak werd zijn werk vergeleken met dat van de fantastische schilder Jeroen Bosch. Opgegroeid in een socialistisch arbeidersmilieu, werd zijn levensvisie bepaald door de crisistijd van de jaren dertig. Anarchisme, sociale bewogenheid en deelname aan het verzet tegen de Duitse bezetting zetten hem aan tot politiek en sociaal geëngageerde tekeningen. Hoe omstreden zijn werk was, blijkt uit het feit dat W. Sandberg in 1955 enkele schilderijen van hem weigerde voor een tentoonstelling in het Stedelijk Museum te Amsterdam. Werkelijke erkenning volgde pas in de jaren zestig en zeventig, onder meer in 1972 met een grote overzichtstentoonstelling in datzelfde Stedelijk Museum. THOTHGEB - 191 blz
kunst

Noah Charney
Kunstvervalsing
Hoe kon een surrealistische schilder van licht erotisch getinte taferelen als 's werelds meest succesvolle Vermeer-vervalser de nazi's om de tuin leiden? Wat dreef beruchte meestervervalsers door de eeuwen heen? Waarom vervalst men Basquiat, Dürer, Van Eyck, Appel, Matisse, Warhol of Banksy? 'Kunstvervalsing. Misleiding en masterminds van meestervervalsers' legt het mysterie, de intriges en de schandalen van kunstvervalsing bloot. Deze vorm van criminaliteit wordt vaak beschouwd de roemrijkste van alle misdaden. De geschiedenis van kunstvervalsingen zit vol met misdaadverhalen, die fascinerend, vaak bizar en altijd waargebeurd zijn. 'Kunstvervalsing. Misleiding en masterminds van meestervervalsers' beschrijft de avonturen en mislukkingen van meestervervalsers van vroeger en nu. Het ontrafelt de criminele masterminds en laat zien hoe ze door een mix van genialiteit, trots, wraak, roem, misdaad, opportunisme, geld en macht tot hun daden worden gedreven. Niet alleen beeldende kunst, maar ook zwendel in wijn, archeologische vondsten en literatuur komt aan bod. Vervalsen is al zo oud als de handel in kunst, en ook de huidige kunstwereld wordt regelmatig geplaagd door miljoenenzwendels. Kunstmisdaadexpert Noah Charney onderzoekt hoe en waarom 's werelds meest kundige vervalsers ? op vaak ingenieuze en charmante wijze ? erin slaagden de kunstwereld te misleiden. Hij ontrafelt de trucs van hun handel en beschrijft hoe ze uiteindelijk tegen de lamp liepen, na grondig speurwerk, wetenschappelijke analyse of gewoonweg geluk. Ook laat Charney zien hoe de kunstwereld zelf bij vervalsing is betrokken, bijvoorbeeld door vervalsing te ontkennen om daarmee het eigen gezicht te redden. Welkom in de wereld van kunstvervalsing. En wees gewaarschuwd: vertrouw niet altijd op wat je ogen zien. Terrageb - 296 blz
kunst

Jan Cremer, Wim van der Linden
Working class hero
Schrijver en beeldend kunstenaar Jan Cremer (1940) stamt van vaderszijde uit een familie van hoefsmeden en beroepsmilitairen uit Pruisen en Hessen, zijn moeders familie is afkomstig uit Hongarije. Korte tijd volgde hij een opleiding aan de Academie voor Beeldende Kunst in Arnhem. Als schilder kreeg hij snel erkenning met zijn 'peinture barbarisme', intussen reist hij veel en woont overal. In het najaar van 1963 zwerven Jan Cremer en Wim van der Linden ieder weekend samen door Amsterdam. Wim van der Linden heeft een hok met een donkere kamer op Kattenburg, Jan Cremer heeft al een gezin en woont in de Jodenhouttuinen. De huizen die ze daar bewonen, zijn allang gesloopt. Amsterdam in 1963 is een stad in doodsnood. Het is alles sloop en verval. In die puingruwel staat Jan Cremer en kijkt hongerig in de lens. Op zijn drieëntwintigste heeft Jan Cremer een heel leven achter de rug, maar ondanks zijn successen als schilder is hij arm gebleven en noodgedwongen werkt hij in de haven. De Cremer die Wim van der Linden vastlegt, is hard op weg om van 'working class' tot 'working class hero' uit te groeien. Op alle foto's die Wim van der Linden in 1963 van hem maakt, is hij de belichaming van het nieuwe, van de dingen die komen gaan. Het icoon van de verandering wordt de foto van Jan Cremer op zijn Harley Davidson, de coverfoto van Ik Jan Cremer, dat in 1964 verschijnt. Daarna is alles anders. Wim van der Linden en Jan Cremer zullen nog tien jaar samen optrekken. Tussen 1963 en 1969 maakt hij zo'n duizend foto's van Jan Cremer, waarvan het grootste deel zich bevindt in het archief van Cremer. In dit boek zijn 80 door Jan Cremer uitgekozen foto's verzameld. Ze geven niet alleen een beeld van Jan Cremer, maar ze zijn ook een monument voor de vriendschap van twee kunstenaars, de schrijver en de fotograaf. d'Jongehonding - 96 blz
kunst

Herbert M. Cole
Maternity
Voorstellingen van moeders en kinderen zijn niet weg te denken uit de beeldende kunsten van het Afrikaanse continent, van de prehistorische rotskunst in Egypte en de Sahara tot de hedendaagse kunst van Zuid-Afrika. Afbeeldingen van het moederschap - gemaakt in materialen gaande van steen, ivoor en metaal tot kralen, hout en zelfs schilderijen - worden door iedereen gebruikt, van hoog tot laag, en versieren zowat elk soort voorwerp dat in de regio wordt voortgebracht. Na een bespreking van het moederschap als een tegelijk biologisch en cultureel verschijnsel, wordt de enkele voor de hand liggende begrippen als vruchtbaarheid, voortplanting en opvoeding behandeld. Daarna wordt de rol van het moederschap in het denken, de rituelen en het wereldbeeld, met als centrale ideeën gemeenschap, transformatie en regeneratie onderzocht. Al sinds mensenheugenis, en nog tot de dag van vandaag, zijn de aan het moederschap gewijde kunstvormen instrumenten in een moederschapspolitiek die nu eens de leiders steunt en dan weer in verandering en zelfs protest uitmondt. Deze vormen zijn ook alomtegenwoordig op altaren en schrijnen, op het kruispunt van deze wereld en het bovennatuurlijke. Voorstellingen van het moederschap uit alle tijden brengen diepe en betekenisvolle maar soms verborgen boodschappen over. 'Maternity' legt een grote klemtoon op vroegere, traditionele kunstvormen die hoofdzakelijk werden voortgebracht door en voor mannen in patriarchale sociaalpolitieke stelsels. Deze vertrouwde figuren idealiseerden en verheerlijkten het moederschap om de status quo in stand te houden: moeders werden op een voetstuk geplaatst, zowel letterlijk als figuurlijk. In recentere voorbeelden, vele gemaakt door vrouwen die ook moeder zijn, wordt het moederschap dan weer veel realistischer en subjectiever benaderd, deze veranderende denkpatronen worden in het laatste hoofdstuk onder de loep genomen. Dergelijke werken tonen vrouwen en kinderen bedreigd door armoede, ziekte, oorlog, huiselijk geweld en paternalisme, en ze verwerken zowel de vormen als de betekenissen uit de vroegere idealiserende conventies in een groter realisme en een vaak bijtende maatschappelijke en politieke kritiek. Mercatorfondsgeb - 384 blz