Terug/Home/Webwinkel ramsj.nl /Geschiedenis/Voor het volk, van het volk
Jasper Loots
Voor het volk, van het volk
Van districtenstelsel naar evenredige vertegenwoordiging
Oorspronkelijke prijs was: € 29,90.€ 12,50Huidige prijs is: € 12,50.
Tegelijk met de invoering van het algemeen kiesrecht werd in 1917 het districtenstelsel vervangen door een evenredig kiesstelsel. Meestal wordt deze ingrijpende wijziging als volgt verklaard. Aan het districtenstelsel van 1848 lag de liberale opvatting ten grondslag dat het parlement niet van het volk, maar voor het volk was.
Gerelateerde producten
geschiedenis
Eveline Koolhaas-Grosfeld
Tussen politiek en publiek
Politieke tekenaars zijn opiniemakers, net als de schrijvende pers. Het nieuws 'knedend' tot satire beïnvloeden zij de politieke opvattingen van het publiek. Beelden - direct als zij zijn - zijn vaak effectiever dan teksten, zo blijkt. Tekenaars geven, kortom, mede vorm aan het openbare politieke debat. In dit boek zijn ruim tachtig (spot)prenten uit de jaren 1880-1919 bijeengebracht. De auteurs laten hiermee op een nieuwe manier de relatie tussen politiek en publiek zien. Het was een tijd van grote veranderingen in de Nederlandse politiek. Nieuwe groeperingen als de confessionelen en socialisten sloegen een bres in het liberale bolwerk en brachten het buitenparlementaire politieke debat op gang. En terwijl op straat de roep om algemeen kiesrecht steeds luider klonk, werd binnen het parlement fel gedebatteerd over de onafwendbare grondwetsherziening. Al dit rumoer is te volgen op de afbeeldingen in dit boek. Omdat het publiek gedurende deze periode steeds meer betrokken raakte bij de politiek werd het voor parlementariërs belangrijk gekend te worden. Prenten waren hiervoor het medium bij uitstek, ook als zij de spot met je dreven. Want wie niet in beeld komt, bestaat niet. Eveline Koolhaas-Grosfeld is kunsthistoricus en werkzaam als zelfstandig onderzoeker en beeldredacteur. Schreef over de achttiende- en negentiende-eeuwse prentkunst in onder meer haar proefschrift 'De ontdekking van de Nederlander in boeken en prenten rond 1800' (Zutphen 2010) en het tijdschrift De Moderne Tijd. Marij Leenders is universitair docent en onderzoeker politieke en religie geschiedenis bij de Radboud Universiteit Nijmegen. Recente publicatie over politieke beeldcultuur samen met Andreas Biefang (red.): Erich Salomon & het ideale Parlement. Fotograaf in Berlijn en Den Haag, 1928-1940 (Amsterdam 2014).geschiedenis
Marchien den Hertog
Andere tijden achter het aanrecht
Rond de invoering van het kiesrecht voor vrouwen in 1919 mogen ook hun knellende korsetten uit. Toch blijven de Nederlandse dames nog lang vastgesnoerd in de baleinen van geloof, conventies, vooroordeel en bot chauvinisme. Niet voor niets steekt Dolle Mina een halve eeuw later een korset van oma in brand. De baldadige actiegroep vindt weerklank omdat vrouwen opeens zien: Ik ben niet gek en ik ben niet de enige. Het ligt niet aan mij dat ik meer wil dan dat aanrecht. 'Andere tijden achter het aanrecht' brengt een ode aan de vrouwen die de weerstand trotseren in hun dagelijks leven. Fabrieksmeisjes in Oost-Groningen die het werk neerleggen, uit een basale verontwaardiging dat hun mannelijke collega's meer betaald krijgen dan zij. Feministes, zo willen ze niet genoemd worden. Ze zetten het eten klaar voor ze naar de moedermavo gaan en hebben nog nooit een interview gegeven. Ze schipperen tussen moederliefde en hun eigen verlangens. In 'Andere Tijden achter het aanrecht' vertellen Nederlandse vrouwen over de echte emancipatie: niet met het hoofd, maar met het hart.geschiedenis
Sporen in de modder
Als in november 1918 de wapenstilstand ingaat, blijkt dat het buurtspoorwegennetwerk aan beide zijden van het front zeer sterk is uitgebreid. Hier en daar blijven nog stille getuigen van die bovenmenselijke transportinspanning voor het vervoer van troepen en van bepaalde bevoorradingsmiddelen die met de tram of buurtspoorwegen zijn aangevoerd. De tram speelt in de hoofden van de militairen vóór 1914 nauwelijks een rol. Bij de mobilisatie en vooral bij de aftocht naar de versterkte vesting Antwerpen wordt er zorg gedragen voor het verbinden van de verschillende netten en wordt er zo goed als mogelijk rollend materieel uit de handen van de invaller gehouden. Als het Belgische leger begin oktober 1914 terugplooit op Oostende en nadien de stelling achter de IJzer inneemt, speelt de tram een zeer belangrijke rol voor de afvoer van troepen die zich terugtrekken voor de Duitsers. Vrij snel rijpt in de hoofden van de militairen, zowel als de trammaatschappijen dat er werk aan de winkel is. 'Sporen in de modder' vertelt het verhaal van de tram in oorlogstijd. Van de spoorwegen is bekend dat ze tijdens de Eerste Wereldoorlog een belangrijke rol hebben gespeeld in de bevoorrading van het front. Veel minder bekend is dat ook een relatief bescheiden transportmiddel als de trams een groot deel van de bevoorrading en de troepentransport voor zijn rekening nam. Dat had niet alleen te maken met de aanwezigheid van een uitgebreid tramnetwerk in België. Door de aanhoudende bombardementen was het wegennet soms zo grondig verwoest dat terugvallen op trams en smalspoor de enige werkbare oplossing bleek. 'Sporen in de modder' vult een lacune in de kennis van de spoorweggeschiedenis en beperkt zich daarbij niet tot droge feiten en cijfers, maar brengt ook de lotgevallen van trambestuurders en hun passagiers onder de aandacht. Een onmisbaar werk voor iedereen die geïnteresseerd is in militaire geschiedenis.geschiedenis
