Kanonnen voor Kruidnagelen

Als Olivier van Noort op 26 augustus 1601 weer voet aan wal zet in Rotterdam, is hij de eerste Nederlander die een tocht rond de wereld heeft volbracht. Hij wordt met ”groote blyschap, soowel van de principaelste als van de ghemeyne Borgerye” ontvangen en de daaropvolgende publicatie van zijn reisjournaal is een eclatant succes. De investeerders in deze Magelhaense Compagnie waren echter minder verheugd want in plaats van de fabelachtige winsten die de specerijenhandel zou moeten opleveren, was deze onderneming in zakelijk opzicht een groot fiasco. Van de 248 bemanningsleden had slechts een vijftigtal de reis overleefd en van de vier schepen was er slechts één teruggekeerd. Een van de schepen die verloren ging, was de ”Hendrick Frederick” die na het passeren van Straat Magelhaen door hevige storm van de vloot was afgedwaald. Kapitein Pieter de Lint moest daarna op eigen gelegenheid langs de Zuid-Amerikaanse westkust de jacht van het Spaanse koloniale bewind op deze Hollandse ”corsarios” weerstaan en vervolgens de Stille Oceaan oversteken. Aangekomen bij de Molukken (Ternate) blijkt het schip niet meer zeewaardig genoeg om de thuisreis te aanvaarden en moet kapitein Pieter de Lint zijn schip op de kust van het eiland achterlaten. Hij verkoopt echter zijn scheepsgeschut en ammunitie aan de Sultan van Ternate en krijgt daarvoor een lucratief termijncontract voor de levering van kruidnagelen. Hij bouwt met zijn bemanning een kleine bark en brengt daarmee een eerste cargo kruidnagelen naar Bantam. Vandaar zeilt hij met een van de schepen van de pas opgerichte VOC terug naar het vaderland en bereikt in 1603 zijn thuishaven Rotterdam. Zijn kruidnagelcontract zal uiteindelijk resulteren in een bescheiden winst voor de Magelhaense Compagnie. ‘Kanonnen voor kruidnagelen’ brengt de wereldreis van Van Noort weer tot leven maar tracht vooral aan de hand van diverse bronnen de reis van Pieter de Lint te reconstrueren. Wat waren de motieven voor het ondernemen van dergelijke ontdekkingsreizen? Welke kusten, steden en volkeren werden onderweg bezocht en hoe verliep het contact? Hoe reageerde de inmiddels opgerichte VOC op het kruidnagelcontract van Pieter de Lint en kreeg Pieter de erkenning die hij verdiende?