Terug/Home/Webwinkel ramsj.nl /Wetenschap/Populaire wetenschap/Ontspoorde wetenschap
Frank van Kolfschooten
Ontspoorde wetenschap
Over fraude, plagiaat en academische mores
Oorspronkelijke prijs was: € 19,95.€ 7,90Huidige prijs is: € 7,90.
De fraudezaak van psycholoog Diederik Stapel veroorzaakte recent grote onrust in de Nederlandse wetenschap. Was deze affaire het topje van de ijsberg? Onderzoeksjournalist Frank van Kolfschooten, die sinds de jaren negentig al vele onthullingen deed over fraude- en plagiaatzaken, ging op zoek naar nieuwe voorbeelden die tot nu toe buiten de publiciteit zijn gebleven. Hij ontdekte opnieuw spectaculaire zaken van wetenschappers die onderzoeksresultaten verzinnen/vervalsen of het werk van collega’s overschrijven. Hij tekende ook ervaringen op van Nederlandse slachtoffers van bedriegers in de internationale wetenschappelijke wereld. In ‘Ontspoorde wetenschap’, dat ook een overzicht biedt van de belangrijkste fraudegevallen uit de Nederlandse wetenschapsgeschiedenis, laat Van Kolfschooten zien dat universiteiten door ondeugdelijke procedures en gebrek aan expertise geregeld falen bij de afwikkeling van schandalen. Het resultaat is een zeer smakelijk en spannend geschreven boek.
Gerelateerde producten
geschiedenis
Frans de Vries
Valsheid in gesteente
De vuistbijlen van Tjerk Vermaning binnenstebuiten gekeerd. Wie zit(ten) achter deze en andere grootschalige vervalsingen? Tjerk Vermaning en zijn omstreden vuistbijlen staan nog altijd in de belangstelling. En dat ruim 50 jaar na zijn eerste spraakmakende ontdekking: een mammoetjagerskampement bij Hoogersmilde (Dr.) dat uit de Neanderthalertijd zou stammen, zo'n 60.000 jaar geleden. De hernieuwde focus op Tjerk Vermaning begon enkele jaren geleden met de roman 'Tjerk' en in 2018/2019 was in het Drents Museum een drukbezochte tentoonstelling te zien over het bewogen leven van deze beroemde Drentse amateurarcheoloog. Echter, tot nu toe is het steeds vooral gegaan over de menselijke kant van wat de 'affaire Vermaning' is gaan heten. Over de meest fundamentele vraag â en vooral de gedegen beantwoording ervan â ging het nooit; een diepgaand wetenschappelijk onderzoek naar de aard van de vuistbijlen van Tjerk Vermaning â echt of vals â was er tot nu toe niet. Daar komt in de eerste helft van 2022 verandering in als het boek Valsheid in gesteente bij Uitgeverij Van Gorcum verschijnt. Het omvat een diepgravende analyse van de Vermaning-artefacten door negen onderzoekers, elk met hun eigen specialisme, en met inzet van moderne onderzoekstechnieken. Opvallend veel beeldmateriaal, waaronder vele hoge resolutie microscoopfoto's, neemt de lezer mee in de boeiende zoektocht naar de waarheid over de vondsten van Vermaning. Mede dankzij een aanzienlijke toename in de archeologische kennis sinds het eind jaren '70 van de vorige eeuw, toen de rechtszaken tegen Tjerk Vermaning speelden, komen de onderzoekers tot de slotsom dat het om niets anders dan vervalsingen gaat. Maar wie was de regisseur achter deze grootschalige vervalsingen? En waren en meer personen bij betrokken? Door een nieuwe aanpak, waarbij de auteurs nieuwe vervalsingen op het spoor kwamen â die los staan van de Vermaning-'vondsten' â is het voor het eerst mogelijk om de dader(s) te identificeren.geschiedenis
Theo Mulder
De hersenverzamelaar
Wat kan de vorm van een schedel zeggen over iemands persoonlijkheid? Het is een vraag die de Weense arts Franz Joseph Gall eind achttiende eeuw mateloos intrigeerde. Volgens Gall kon men door aan de schedel te voelen moordzucht, agressie en andere eigenschappen lokaliseren ? een wetenschap die later bekend werd onder de naam frenologie. Hij concludeerde dat de geest zich in het brein bevond en dat geestesziekten dan ook hersenaandoeningen waren. Het lokaliseren van eigenschappen door de schedel te betasten bleek een dramatische misvatting. Niettemin leverde Gall indrukwekkende bijdragen aan de wetenschap. In 1796 begon hij met lezingen in zijn huis in Wenen, waarbij hij hersenen in een zorgvuldige mix van theater en wetenschap ontleedde. Toen de Oostenrijkse keizer Franz II deze controversiële evenementen verbood, besloot Gall zijn geluk elders te beproeven en trok met een koets vol schedels door heel Europa. Zijn ster rees snel, maar de ijdele Gall bleef achtervolgd door controverse. In Frankrijk kreeg hij ruzie met Napoleon en de Kerk plaatste al zijn boeken op de Index. Desondanks veroverden zijn ideeën Groot-Brittannië en Amerika en hadden daar enorme invloed. Galls denkbeelden raakten alle gebieden van de maatschappij, van de geneeskunde tot de kunsten, ze drongen door tot de rechtszaal en effenden de weg voor de antropologie en de neuropsychologie. En ze zijn nog altijd niet uit de wetenschappelijke arena verdwenen. Met veel kennis van zaken schetst Theo Mulder een portret van het veelbewogen leven van Gall en zijn volgers tegen de wetenschappelijke en politieke achtergrond van de negentiende eeuw.mens & maatschappij
Karl Mannheim
Het generatieprobleem
Het gemak waarmee we over generaties praten, illustreert dat het een bruikbaar begrip is om maatschappelijke verschijnselen te duiden. Bij nadere beschouwing blijkt echter dat het in het dagelijks gebruik vooral aantrekkelijk is als we het losjes hanteren. Generaties kunnen tegenover elkaar staan, jonge generaties kunnen een maatschappij vernieuwen, en thuis kunnen we een generatiekloof ervaren. Karl Mannheim zag scherp hoe deze losse begripsopvatting verwarring veroorzaakte. In zijn essay Das Problem der Generationen (1927-'28) werkte hij daarom een nauwkeurig, gedifferentieerd generatiebegrip uit. In dezelfde tijd geboren zijn zegt op zich nog niet zoveel, aldus Mannheim. Pas als jongeren ook dezelfde culturele invloeden ondergaan, kan de ontwikkeling tot een maatschappelijke actieve 'generatieeenheid' werkelijk haar beslag krijgen. Voor dat laatste is het echter ook nodig dat bestaande culturele vormen door een versnelde maatschappelijke ontwikkeling zijn ontworteld. Anders gezegd: jongeren kunnen pas dan een eigen rol op het maatschappelijke toneel krijgen. Mannheims generatiebegrip heeft in de loop van de tijd vele auteurs en onderzoekers geïnspireerd, zowel in de geschiedwetenschap als in de sociale wetenschappen. Met de eerste Nederlandse vertaling, van de hand van Hans Driessen, kunnen nu alle generaties uit de eerste hand kennis nemen van zijn rijke gedachtegoed. Karl Mannheim (1893-1947) was een Hongaars-Duitse socioloog, die de grondlegger is van de kennissociologie. De oorspronkelijke versie van Het generatieprobleem voltooide hij in 1928. Over de vertaler: Hans Driessen is vertaler van onder andere Duitse filosofie. Eerder verschenen van hem vertalingen van Nietzsche, Sloterdijk en Schopenhauer. In 2012 verscheen van zijn hand een nieuwe vertaling van Thomas Manns De Toverberg en voor uitgeverij Vantilt vertaalde hij Wetenschap als beroep en Politiek als beroep van Max Weber.gezondheid
