James Clerk Maxwell (1831-1879) is beroemd geworden door zijn theorie over de samenhang van thermische, elektrische en magnetische verschijnselen. Maxwell was ervan overtuigd dat de wereld logisch in elkaar zit en dat de natuurkrachten met elkaar in verband staan. Vanuit die overtuiging ontwikkelde hij een van de grote theorieën van de negentiende eeuw, waar de twintigste-eeuwse fysica op voortbouwde.
Gerelateerde producten
geschiedenis
Theo Mulder
De hersenverzamelaar
Wat kan de vorm van een schedel zeggen over iemands persoonlijkheid? Het is een vraag die de Weense arts Franz Joseph Gall eind achttiende eeuw mateloos intrigeerde. Volgens Gall kon men door aan de schedel te voelen moordzucht, agressie en andere eigenschappen lokaliseren ? een wetenschap die later bekend werd onder de naam frenologie. Hij concludeerde dat de geest zich in het brein bevond en dat geestesziekten dan ook hersenaandoeningen waren. Het lokaliseren van eigenschappen door de schedel te betasten bleek een dramatische misvatting. Niettemin leverde Gall indrukwekkende bijdragen aan de wetenschap. In 1796 begon hij met lezingen in zijn huis in Wenen, waarbij hij hersenen in een zorgvuldige mix van theater en wetenschap ontleedde. Toen de Oostenrijkse keizer Franz II deze controversiële evenementen verbood, besloot Gall zijn geluk elders te beproeven en trok met een koets vol schedels door heel Europa. Zijn ster rees snel, maar de ijdele Gall bleef achtervolgd door controverse. In Frankrijk kreeg hij ruzie met Napoleon en de Kerk plaatste al zijn boeken op de Index. Desondanks veroverden zijn ideeën Groot-Brittannië en Amerika en hadden daar enorme invloed. Galls denkbeelden raakten alle gebieden van de maatschappij, van de geneeskunde tot de kunsten, ze drongen door tot de rechtszaal en effenden de weg voor de antropologie en de neuropsychologie. En ze zijn nog altijd niet uit de wetenschappelijke arena verdwenen. Met veel kennis van zaken schetst Theo Mulder een portret van het veelbewogen leven van Gall en zijn volgers tegen de wetenschappelijke en politieke achtergrond van de negentiende eeuw.wetenschap
Arie Bos
Hoe de stof de geest kreeg
'Hoe de stof de geest kreeg' gaat over de samenhang tussen stof en geest. Het is in de wetenschap gebruikelijk de mens geheel te verklaren vanuit de stof. Anderen, de 'spirituelen', zijn vaak alleen geïnteresseerd in de geest, die de stof naar zijn hand zou kunnen zetten. Beide benaderingen zijn eenzijdig en leiden elk uiteindelijk naar een extreme kijk op het menselijke leven en de cultuur. Maar we leven nu eenmaal in een wereld die wij graag als samenhangend willen verklaren. Op de zoektocht naar die verklaring komen we vragen tegen als: wat is het verschil tussen dieren, de vroegste mensachtigen, de Neanderthaler en de moderne mens ? Wat is leven? Bepaalt DNA wie wij zijn? Is seks nodig voor het voortbestaan van het leven? Heeft de dood altijd bestaan? Waar zit het 'ik' eigenlijk? Is er bewustzijn mogelijk zonder hersenen? Zijn wij alleen maar natuur? Zouden wij vrij kunnen handelen als we alleen maar natuur zouden zijn? Of zijn we ook geest? Zo ja, wat hebben beide met elkaar te maken en wat is de geest dan eigenlijk? De auteur probeert samenhangen aan te tonen en te verklaren. Deze zoektocht kan onze opvattingen over de menselijke natuur ten goede komen.wetenschap
Jos van den Broek
Nieuwsgierig tot op het bot
Jos van den Broek is de 'homo ludens' pur sang. De spelende mens. En dat zie je terug in 'Nieuwsgierig tot op het bot'. Hij experimenteert, onderzoekt, vraagt zich af en dan gebeurt het: hij maakt van zijn zolder, van zijn tuin, waar hij ook is, een laboratorium om zijn nieuwsgierigheid te bevredigen. De vraag die hij zich voortdurend stelt, is: hoe zit de wereld in elkaar? Aan de hand van experimenten probeert hij antwoorden te vinden: hij laat een dode mol opeten door doodgravers en hij onderzoekt zijn eigen poep en pies, gewoon omdat het kan. Hij voert een vergelijkend warenonderzoek uit met verschillende merken wegwerpluiers, inlegkruisjes en tampons. En kijkt of je een lijk milieuvriendelijker kunt verwerken, met een kwartel van de poelier. Smerig misschien, maar het zijn geen draken van experimenten: dit is spelend en experimenterend leren. De experimenten zijn niet per se om na te doen, maar om te inspireren. Lees en geniet: en vooral, ga je gang en geef je nieuwsgierigheid alle ruimte!non-fictie
