Een’ kloeken dagmarsch

Jacobus Craandijk (1834-1912) was de eerste wandelaar die vrijwel heel Nederland te voet doorkruiste en daar uitgebreid verslag van deed. De acht delen van zijn Wandelingen door Nederland met pen en potlood vormen een standaardwerk waar wandelauteurs tot op de dag van vandaag uit citeren. Craandijk preekte voor de doopsgezinde gemeenten van Borne, Rotterdam en Haarlem, landelijk werd hij bekend als de wandelende dominee. In zijn voetsporen kreeg het wandeltoerisme in Nederland gestalte. In 2012 herontdekt reisjournalist en -auteur Flip van Doorn de verslagen van wandelpionier Jacobus Craandijk. Tot zijn verrassing blijkt de wandelende dominee bovendien zijn verre oudoom te zijn. Van Doorn komt tot de conclusie dat zeker driekwart van de bijna negentig beschreven wandelingen vandaag nog na te lopen is. Wat volgt is een speurtocht die in eerste instantie resulteert in een feuilleton voor dagblad Trouw en vervolgens in deze wandelgids met elf kloeke dagmarsen in het spoor van de eerste wandelaar. ‘Tijd is geld, zegt de bezige zoon der 19de eeuw. Tijd is genot, zegt de wandelaar van alle eeuwen.’ – Jacobus Craandijk in 1875