Terug/Home/Webwinkel ramsj.nl /Filosofie & religie/Filosofie/Modern modern
De vraag in welke cultuur we leven houdt de gemoederen bezig. en de vraag naar urgentie wint, nu we vrijwillig – onze gegevens op de digitale straat leggen en deze vervolgens worden gebruikt om ons gedrag te controleren. Een serieuze bedreiging voor onze vrijheid. De postmoderne verwarring ligt intussen alweer achter ons. We bevinden ons nog steeds in de moderne cultuur. Gelukkig maar, want behalve bedreigingen biedt deze ook grote kansen. Om erachter te komen waarin het moderne ervan ligt, maakt Bor een wandeling door het hooggebergte van onze cultuur. De nadruk daarbij valt op de drie omwentelingen – in de filosofie, de kunsten en de fysica – die na 1900 hebben plaatsgevonden en die, alle drie, tot een update van onze moderne beschaving leidden. Vandaar de titel Modern modern. De vrijheid die onze cultuur voorstaat zal steeds weer bevochten moeten worden. Dat is de geest van de Verlichting als het hart van de moderne cultuur.
Gerelateerde producten
filosofie & religie
Isocrates
Monument van mijn denken
Als bekendste onbekende redenaar leidt Isocrates van Athene (436 vC-338 vC) een verscholen naleven. Van oudsher geniet hij de faam, in de woorden van Cicero, de 'leermeester van alle redenaars' te zijn. In zijn tijd is hij invloedrijker in het openbare politieke debat dan Plato of Socrates, en zijn school staat aan de basis van het klassieke hoger onderwijs dat is gericht op de intellectuele en politieke vorming van vrije burgers. De school van Isocrates is het ijkpunt van alle onderwijs in de Hellenistische en Romeinse wereld, en uit de filosofie van Isocrates kon het renaissancistisch humanisme voortkomen, dat tot in de een-en-twintigste eeuw het hart vormt van de humaniora. Isocrates is overtuigd van de maakbaarheid van de verantwoordelijke burger. Hiertoe heeft hij een opvoedkundig programma ontworpen, gebaseerd op de regels van de klassieke retorica, om jeugdige talenten intensief te begeleiden en voor te bereiden op een vooraanstaande rol in de politieke gemeenschap, de gemeenschap van burgers. Filosofie is voor Isocrates de natuurlijke en beste techniek voor het leren juist te redeneren en argumenteren, en daarmee juist te handelen en te leven. Isocrates' ethiek is eerder doelmatig dan idealistisch, een praktische oefening van deugden, die gerealiseerd dienen te worden in de politieke praktijk. Het programma van Isocrates' school is gebaseerd op taal en overtuigingskracht, het hanteren van de juiste woorden, het weten te handelen op het juiste moment, en gestoeld op een vruchtbaar historisch bewustzijn, dat leidend is voor de innerlijke overtuiging, het moreel besef en het rechtvaardig handelen van een politicus. In 'Monumenten van mijn denken' geeft Jeroen Bons â voor het eerst in het Nederlands â een getrouw en meerzijdig beeld van Isocrates als filosoof, pedagoog en politiek redenaar. Het boek bevat een ruime en representatieve keuze uit zijn politieke redevoeringen: Areopagiticus, Panegyricus, Panathenaicus; zijn filosofische redevoeringen: Tegen de sofisten, Helena, Apologie van Isocrates; en zijn pedagogische brieven: Aan Demonicus en Aan Polycrates. Jeroen Bons' toelichtingen zijn ruimhartig en instructief. Hij vertaalt de redevoeringen in stijl, plaatst de pedagogische opvattingen van Isocrates in dispuut met tijdgenoten en tegenstrevers als Plato en Aristoteles, en schetst de invloed van Isocrates op het denken over onderwijs en opvoeding. Bons betoogt ten slotte dat Isocrates' pleidooi voor een nieuwe politieke cultuur, wars van particularisme en kortzichtig eigenbelang, een blijvend moreel kompas biedt voor maatschappelijk handelen en politiek plichtsbesef.filosofie & religie
T.H.C.W. Oudemans
Europa, Europa
Het humane Europa dat gebaseerd is op de gelijkheid van alle mensen zou wel eens op zijn laatste benen kunnen lopen. Dat kan op uiteenlopende manieren gebeuren. Misschien gaat het ten onder aan massa-immigratie en economisch onheil. Maar er zijn ook andere mogelijkheden: bijvoorbeeld dat Europa enkel blijft bestaan als bureaucratische reuzenkraak. 'Europa, Europa' gaat wel over Europa, maar pas in tweede instantie over Europa als geografische of politieke eenheid dan wel verdeeldheid. Primair wordt gevraagd naar de semantiek, de grondwoorden die vandaag de dag de identiteit van Europa bepalen. Vandaar dat het niet politiek, niet politicologisch, maar filosofisch is. De Europese semantiek is die van het universeel humanisme. Dit gaat onder auto-destructieve spanningen gebukt. Deze worden niet beschreven of beoordeeld, laat staan veroordeeld. Het is de vraag welke vanzelfsprekendheden daarbij in het geding zijn. Die treden naar voren dankzij het darwinisme en de thermodynamica. Deze wetenschappen laten zien dat organisaties niet kunnen overleven wanneer zij hun eigen identiteit en territorium niet verdedigen tegen het vreemde en vijandige. De universele mensheid is een zichzelf ondermijnende fictie ? die de identiteit van Europa uitmaakt.filosofie & religie
Yvonne Zonderop
Ongelofelijk
In de tweede helft van de vorige eeuw rukten veel Nederlanders zich los van een knellend godsdienstig verband. Geloof verdween tot achter de voordeur. Seculier werd de norm. Maar religie laat zich niet zomaar wegpoetsen. Als stelsel van zingeving kent het eigenlijk geen serieuze concurrent. Miljoenen Nederlanders laveren tussen geloof en ongeloof. In de politiek duikt de christelijke erfenis steeds weer op, omdat we er onze cultuur, democratie en ethiek aan ontlenen. Religie blijkt een immense bron van inspiratie voor nieuwkomers uit alle windstreken. En millennials verdiepen zich juist weer in godsdienst en spiritualiteit. Het is tijd dat we religie weer serieus nemen als maatschappelijk verschijnsel dat betekenis geeft, vindt Yvonne Zonderop. Als meisje verliet ze stampvoetend de katholieke kerk, maar ze voelt zich wel nauw verbonden met de christelijke cultuur. Ze beschrijft de recente geschiedenis van een ontzuilend Nederland, aan de hand van persoonlijke ervaringen. Volgens haar slaat de slinger nu weer de andere kant op ? voor wie open genoeg is om dit te zien.filosofie & religie
