Terug/Home/Webwinkel ramsj.nl /Geschiedenis/Tweede Wereldoorlog/Zwarte jaren
Op 10 mei 1940 werden de Nederlanders onverhoeds het wereldtoneel op gesleurd. Ze hadden gehoopt de Tweede Wereldoorlog als toeschouwers te kunnen volgen. In de kleine uurtjes van de tiende mei haalde het gedreun van Heinkel-bommenwerpers ze uit de droom. In de vijf zwarte jaren die volgden kwamen ze bijna allemaal voor existentiële keuzes te staan. Brave burgers toonden grootsheid kleinheid lafheid moed beginselvastheid gewetenloosheid en het vermogen om weg te kijken. Tegelijk leerden ze wat het betekende te leven op het scherp van de snede. Dat is het verhaal van ‘Zwarte jaren’. Nu meer dan zeven decennia later zijn de herinneringen aan die tijd nog springlevend. Ze spelen een rol in politieke discussies. Ze zijn het toneel van spannende verhalen. Ze raken aan taboes en pijnpunten van het heden. Daarom is ‘Zwarte jaren’ niet zomaar een relaas over de heftigste periode uit onze geschiedenis. Het is net zo goed een boek van ónze tijd en eeuw.
Gerelateerde producten
geschiedenis

K. de Jong Ozn.
Gods eer zij ’t merk van al uw werk
'De Geschiedenis van het Friesch Dagblad' kan worden omschreven als de biografie van een krant (verschijnend sinds 1903). In dit tweede deel wordt de periode 1935-1971 behandeld: de tijd van de economische crisis van de jaren dertig en het leiderschap van Colijn, de Tweede Wereldoorlog en de onderduik van het Friesch Dagblad, het verlies van 'ons Indië', de Nieuw-Guinea kwestie en de grote maatschappelijke omwenteling van de jaren zestig. Het is de tijd waarin Hendrik Algra ? antirevolutionair in hart en nieren, lid van de Eerste Kamer en schrijver van vele boeken ? de markante hoofdredacteur van het Friesch Dagblad is en zijn stempel op de krant drukt. Net als het voorafgaande deel biedt Deel II een boeiend verhaal over een veranderende wereld, gezien door de ogen van Friese gereformeerden en antirevolutionairen. Bijzondere aandacht is er voor de gebeurtenissen in Friesland en de parlementaire geschiedenis van Nederland. K. de Jong Ozn. (Drachten 1926-Sneek 2011) studeerde Geschiedenis en Nederlands aan de Vrije Universiteit. Hij was achtereenvolgens leraar in Dokkum, rector in Goes en Amersfoort, staatssecretaris van onderwijs (kabinetten Den Uyl en Van Agt 1) en voorzitter van de Unie voor Christelijk Onderwijs. Hij was tien jaar columnist van Het Buitenhof en de Haagsche Courant en schreef lange tijd voor het Centraal Weekblad en het Friesch Dagblad over politiek, onderwijs en literatuur. Hij publiceerde een aantal dichtbundels, een bundel novellen alsook een boek over de geschiedenis van de Unie voor Christelijk Onderwijs (Een verhaal dat verder gaat, 1999). In 2003 verscheen het eerste deel van zijn geschiedenis van het Friesch Dagblad onder de titel Zij zullen het niet hebben.geschiedenis

Harry van Wijnen
‘Blood, Sweat and Tears’
Begin jaren veertig had Hitler een groot deel van Europa veroverd; of stond op het punt dat te doen. Er was maar één land dat de totale overwinning in de weg stond: Groot-Brittannië. En daarbinnen was het maar een man: Winston Churchill. Het was Churchill die Hitler en zijn legers weerstond, het was Churchill die zijn landgenoten inspireerde tot onvoorwaardelijke strijd en hen daarin voorging. Hij was de man 'die geboren was om Engeland naar de overwinning te voeren'. De Londense wijk East End werd door Duitse bommenwerpers met de grond gelijk gemaakt. Honderden beroemde landmarks in de Britse hoofdstad werden verwoest. Honderdduizenden Londenaren sliepen in geïmproviseerde schuilkelders en in de tunnelbuizen van de Underground. De toestand was zo goed als onhoudbaar. Maar onder de bezielende en vastberaden leiding van Churchill werden de bombardementen verdragen en bleef Engeland overeind. Uiteindelijk liet Hitler zijn plan voor een invasie varen. Harry van Wijnen schreef met 'Blood; Sweat and Tears' niet alleen een meeslepende ondergrondse geschiedenis van Londen; maar ook een fascinerende biografie van Churchill in de cruciale oorlogsjaren 1940 en 1941. Dat was de periode voordat Amerika in de Tweede Wereldoorlog kwam; waarin Engeland er moederziel alleen voor stond. Van Wijnen zocht en vond in Churchills fameuze radiotoespraken; maar ook in talloze archieven en dagboeken van vermaarde en minder vermaarde Engelsen uit die periode; het geheim van de Britse vechtersmentaliteit en hun vastberaden wil de Duitsers te verslaan en het nazisme te vernietigen.geschiedenis

Sporen in de modder
Als in november 1918 de wapenstilstand ingaat, blijkt dat het buurtspoorwegennetwerk aan beide zijden van het front zeer sterk is uitgebreid. Hier en daar blijven nog stille getuigen van die bovenmenselijke transportinspanning voor het vervoer van troepen en van bepaalde bevoorradingsmiddelen die met de tram of buurtspoorwegen zijn aangevoerd. De tram speelt in de hoofden van de militairen vóór 1914 nauwelijks een rol. Bij de mobilisatie en vooral bij de aftocht naar de versterkte vesting Antwerpen wordt er zorg gedragen voor het verbinden van de verschillende netten en wordt er zo goed als mogelijk rollend materieel uit de handen van de invaller gehouden. Als het Belgische leger begin oktober 1914 terugplooit op Oostende en nadien de stelling achter de IJzer inneemt, speelt de tram een zeer belangrijke rol voor de afvoer van troepen die zich terugtrekken voor de Duitsers. Vrij snel rijpt in de hoofden van de militairen, zowel als de trammaatschappijen dat er werk aan de winkel is. 'Sporen in de modder' vertelt het verhaal van de tram in oorlogstijd. Van de spoorwegen is bekend dat ze tijdens de Eerste Wereldoorlog een belangrijke rol hebben gespeeld in de bevoorrading van het front. Veel minder bekend is dat ook een relatief bescheiden transportmiddel als de trams een groot deel van de bevoorrading en de troepentransport voor zijn rekening nam. Dat had niet alleen te maken met de aanwezigheid van een uitgebreid tramnetwerk in België. Door de aanhoudende bombardementen was het wegennet soms zo grondig verwoest dat terugvallen op trams en smalspoor de enige werkbare oplossing bleek. 'Sporen in de modder' vult een lacune in de kennis van de spoorweggeschiedenis en beperkt zich daarbij niet tot droge feiten en cijfers, maar brengt ook de lotgevallen van trambestuurders en hun passagiers onder de aandacht. Een onmisbaar werk voor iedereen die geïnteresseerd is in militaire geschiedenis.geschiedenis
