Gerhard Richter

Het oeuvre van Gerhard Richter overstijgt de historische scheiding tussen abstracte en figuratieve schilderkunst. Zijn werken beperken zich niet tot een zelfgenoegzaam spel van kleuren en vormen maar scheppen al evenmin een zuiver beeld van de realiteit. Zelfs als die realiteit en haar feitelijkheden de onderwerpen van zijn werken vormen, stelt de schilderende scepticus het figuratieve ter discussie. Dat geldt met name voor zijn schilderijen van deuren, gordijnen en vensters uit de jaren 1960 die centraal staan op deze tentoonstelling. Hoewel ze refereren aan de typische kenmerken van een figuratieve kunst die ons de werkelijkheid toont, ontzeggen ze ons tegelijkertijd de toegang tot deze werkelijkheid door een picturale ruimte te scheppen die elke illusie van diepte ontbeert. Een goed voorbeeld hiervan zijn de gordijnschilderijen, die ostentatief weigeren de wereld van het figuratieve te onthullen: het doek is gevallen. De iconoclastische benadering van de kunstenaar valt niet te ontkennen. Voor Richter betekent schilderen het ontwerpen van oppervlakken, het experimenteren met de illusoire aard van de kunst die ons de werkelijkheid achter het beeld in het beste geval enkel laat inbeelden. Dit is zeker het geval voor zijn deur-, gordijn- en vensterschilderijen, waarop hij een picturaal concept ontwikkelde dat nog altijd relevant is voor zijn huidige werk, zijn geschraapte schilderijen.