Noordboek — Ramsj

Lentz. De man achter het persoonsbewijs

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:16 +0000

Wij menen dat er geen politieman, geen V-Mann, zelfs geen provocateur is geweest die de Nederlandse zaak zo een onmetelijke schade heeft berokkend als de schepper van het persoonsbewijs, Lentz,’ schreef historicus Loe de Jong. Lentz was hoofd van de Rijksinspectie voor de Bevolkingsregisters en de bedenker van het beruchte persoonsbewijs. Met zijn perfect geordende bevolkingsadministratie was hij de Duitse bezetter erg van dienst. Lentz verdedigde zich na de oorlog, net als Eichmann, door te zeggen dat hij deed wat hem werd opgedragen, zonder veel eigen inbreng. Zijn kwaad zou daarmee in de terminologie van Hannah Arendt ‘banaal’ zijn. ‘Lentz. De man achter het persoonsbewijs’, gebaseerd uitgebreid onderzoek in weinig geraadpleegde archieven, prikt de mythe van het banale kwaad definitief door. Lentz liet zijn dataverzameling bewust uitgroeien tot een instrument van het kwaad en verrijkte zich en passant. Het verhaal van een Nederlandse Eichmann. Jurriën Rood is filosoof en filmmaker.

The post Lentz. De man achter het persoonsbewijs appeared first on Ramsj.

De veren van de pronkvogel

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:15 +0000

Niets is zo boeiend om te zien als het paarspel tussen twee seksen. Kunstenaar Achilles Cools verdiepte zich in de kracht van onweerstaanbare driften bij vogels. Hij trok daarvoor naar West-Papoea, tot bij de baltsplaatsen van de vele soorten paradijsvogels. In de haast ondoordringbare oerwouden leven deze fraaie pronkheren, wier praaldansen een spektakel zijn. De kunstenaar zag hoe de showmannen zich uitsloven voor een vrouwenjury en vergeleek ze met ijdeltuiten die hij kende van andere reizen. Altijd maken vrouwen de keuze voor de felste, de sterkste en de grootste siermaker. Alles voor de sier, alles voor de kunst. In deze persoonlijke kroniek neemt de kunstenaar je mee, en hij leidt je een wereld binnen die soms bevreemdend, soms mooi, dan weer beknellend, maar steeds verrassend is. Deze reis is een zoektocht naar het paradijs, naar de oertijd en naar onszelf. Hij biedt tussen de regels door inzicht in Darwins evolutietheorie en het aspect van de seksuele selectie. Achilles Cools is schilder, beeldhouwer, graficus, dichter en schrijver. Leven en werk vloeien bij hem in elkaar over. Alles wat hij doet, heeft met elkaar te maken. In zijn kunst staat natuur centraal.

The post De veren van de pronkvogel appeared first on Ramsj.

De kat van Schrödinger

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:15 +0000

Hoe kan een kat tegelijkertijd levend en dood zijn? Waarom riep Archimedes ‘Eureka!’ toen hij in bad stapte? Hoe is het ‘Goddeeltje’ van Higgs uiteindelijk geïdentificeerd? ‘De kat van Schrödinger’ praat je bij over de vijftig belangrijkste experimenten in de natuurkunde. Van Galileo’s eerste blik door de telescoop tot de nieuwste kwantumteleportatie en van Newtons experimenten met optica tot de versplintering van het atoom. We zien de grote wetenschappers in actie en ontdekken met welke ideeën zij de wetenschap, en daarmee de wereld, hebben gevormd. Adam Hart-Davis is een Britse scheikundige. Hij is bekend als wetenschapsjournalist en documentairemaker en heeft verschillende prijzen gewonnen voor zowel zijn televisie- als radiowerk. Hart-Davis is auteur van meer dan dertig boeken en ontving maar liefst veertien eredoctoraten.

The post De kat van Schrödinger appeared first on Ramsj.

Spelen met oneindigheid

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:15 +0000

Alles wat we opslaan op de computer wordt vertaald naar eindige rijen nullen en enen. Maar wat als zo’n rij, net als de simpele getallenrij 1, 2, 3, ?, oneindig lang doorgaat? Hoe kunnen we dat dan toch op een eindige manier beschrijven? Wat voor patronen zijn daarin te vinden? En zijn er verschillende soorten oneindigheid? Wiskundige Hans Zantema neemt ons mee op een speelse reis door de wiskundige oneindigheid. Hij laat onder meer zien hoe je oneindige rijen kunt omzetten in verrassende figuren, met soms prachtige symmetrieën of fractale patronen. Ieder hoofdstuk eindigt met een pittige wiskundige puzzel, waarover je niet oneindig lang na hoeft te denken. Tot zijn emeritaat in 2022 werkte Hans Zantema als hoofddocent in de informatica aan de Technische Eindhoven en als hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

The post Spelen met oneindigheid appeared first on Ramsj.

De ademhalingsrevolutie

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:14 +0000

Ademhaling is de kern van alles wat we doen. Adem is leven. ‘De ademhalingsrevolutie’ is een krachtige en inspirerende gids voor ademhalingsoefeningen die de symptomen van angst, stress en depressie kunnen verlichten. Gefundeerd in de wetenschap en verrijkt met gevoel, begrip en persoonlijke ervaring, biedt het een toegankelijk zevendaags programma van oefeningen die echt levensveranderend kunnen zijn. Yolanda Barker is schrijfster en filmregisseuse. Ze is ook een ervaren yogalerares die in India is opgeleid. ‘De ademhalingsrevolutie’ bevat een zevendaags programma met praktische oefeningen. Gebaseerd op haar eigen ervaringen met angst en depressie, deelt de auteur ademhalingsoefeningen om stress te verlichten, beter te slapen en kalmte te brengen in moeilijke situaties.

The post De ademhalingsrevolutie appeared first on Ramsj.

De lessen van Wouter Applemuzz

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:14 +0000

Wouter Muzz, bijgenaamd Applemuzz, is een begenadigde, enigszins knorrige natuurkundedocent. Hij wil een goede leraar zijn, zowel voor zijn klas, zijn zoon als voor zichzelf. In zijn dagboek beschrijft hij zijn vorderingen, waarbij hij zichzelf (en ons) het nodige huiswerk geeft. Terwijl hij de belangrijkste onderwijsliteratuur bespreekt, vraagt Muzz zich af wat leren ten diepste is. Iets met eigenaarschap. Iets met bewustzijn. Iets met het leven zelf. Maar wat is eigenaarschap precies? En wat is bewustzijn? En hoe komt het toch dat hij dat heeft? Het zijn vragen waarop zelfs de grootste filosofen na 2500 jaar piekeren geen antwoord hebben. Zou Digi, het aan hem toevertrouwde superbrein, raad weten? ‘De lessen van Wouter Applemuzz’ is filosofische fictie voor wie zich gedreven maar blijgeestig wil verdiepen in de vraag wat leren ten diepste is. Henk van Woudenberg zou graag een wijsgeer willen zijn met een eigen filosofische school, ergens ver terug in de Griekse oudheid. Of anders zou hij het liefst leven in een hippiekolonie in de vroege jaren zeventig, waarin het optimisme nog niet is ingehaald door het realisme en men bij het woord ‘beschaving’ niet aan een museum denkt. In werkelijkheid is hij leraar, schoolleider en onderwijsadviseur bij Stichting SOL.

The post De lessen van Wouter Applemuzz appeared first on Ramsj.

Filosofie van de materie

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:14 +0000

Er zitten barsten in de wereld en dat hebben wij gedaan. Ons denken in tegenstellingen â mens tegenover andere levensvormen, man tegenover vrouw, wit tegenover zwart, techniek tegenover natuur â heeft geleid tot een wereld die de wereld niet meer is. Laten we niet naÃ¯ef zijn; het zijn barsten die niet gerepareerd kunnen worden, het zijn wonden die niet helen. Ze vragen niet om ‘oplossingen’. We moeten volgens de barsten leven en met zorg en aandacht zoeken naar het leven dat deze wonden mogelijk maakt. Vanuit de filosofie van Spinoza, Deleuze en Serres, de literatuur van Murakami, het posthumanisme, nieuw materialisme en ecofeminisme begint Rick Dolphijn met wat ons, dwars door alle tegenstellingen heen, verbindt: de materie. Vanuit die verbinding laat hij ons een wereld zien die levendiger, warmer en vriendelijker is. Zoals de landmeter die na de vloed het nieuwe land verdeelt onder alles wat leeft, laat deze meditatie zich lezen als een voorstel om onze gehavende wereld te omarmen en tot de mooist mogelijke te maken. Dr. Rick Dolphijn is filosoof en universitair hoofddocent bij de faculteit Media en Cultuurwetenschappen aan de Universiteit Utrecht en Honorary Professor literatuurwetenschappen aan de Universiteit van Hongkong.

The post Filosofie van de materie appeared first on Ramsj.

Dierzaamheid

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:14 +0000

‘Dierzaamheid’ beschrijft het leven van huisdieren, gehouden dieren en wilde dieren in Nederland. Er blijkt veel te verbeteren. Maar het is mogelijk: duurzaam samenleven met dieren, zonder uitbuiting en milieuvernietiging. De auteurs introduceren het begrip ‘dierzaamheid’. We worden ‘dierzaam’ door zorgzamer om te gaan met onze huisdieren, dierentuinen te hervormen, de oude strijd tegen het zogenaamde ‘ongedierte’ te stoppen en door op een milieuvriendelijke wijze gezonder vee te houden. Het verbeteren van de (rechts)positie van het dier blijkt niet alleen van belang voor de kwetsbare dieren, maar ook voor het milieu en dus voor onze eigen gezondheid. Met tips voor een dierinclusieve samenleving.

The post Dierzaamheid appeared first on Ramsj.

Voorbij de Big Bang

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:14 +0000

We zijn er altijd van uitgegaan dat er Ã©Ã©n universum is. Maar stel dat er meerdere zijn? Als dat zo is, zo voorspelde de Albanese natuurkundige Laura Mersini-Houghton, dan moeten de sporen van die andere universa zichtbaar zijn in de kosmische achtergrondstraling. Inmiddels bevestigen verschillende satellietmetingen haar hypothese. We leven in een multiversum; een multiversum dat niet ontstaan kan zijn door een simpele Big Bang en waarin zwarte gaten anders werken dan tot nu toe gedacht. Mersini-Houghton beschrijft haar leven en werk. Haar verhaal begint wanneer ze als student in het communistische AlbaniÃ« illegale natuurkundige boeken krijgt toegespeeld. Ze verdiept zich in sterrenkunde en weet uiteindelijk door te dringen tot de internationale wereldtop, waar ze de degens kruist met grootheden als Stephen Hawking en sir Roger Penrose. Laura Mersini-Houghton is een Albanees-Amerikaans natuurkundige. Ze is hoogleraar aan de Universiteit van North Carolina. Daarnaast is ze gasthoogleraar aan de faculteit voor toegepaste wiskunde en theoretische natuurkunde van de Universiteit van Cambridge. Haar werk is onder meer besproken door Michio Kaku, Stephen Hawking, Neil Turok, Andrei Linde, Roger Penrose, Lee Smolin en andere prominente natuurkundigen.

The post Voorbij de Big Bang appeared first on Ramsj.

Hoe om te gaan met depressie

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:14 +0000

Depressie is verschrikkelijk. Het is een ziekte die je voortdurend naar beneden probeert te halen, die je kleineert, bekritiseert, verwijten maakt, die je ondraaglijke pijn bezorgt, je van je motivatie en concentratie berooft, slapeloze nachten en geheugenverlies veroorzaakt en je kan doden. Toen ik voor het eerst ziek werd van depressie, was ik wanhopig om te weten wat ik moest doen. Wat moest ik tegen mezelf zeggen? Hoe krijg ik iets onder controle dat onbeheersbaar is? James Withey is opgeleid als counselor en heeft vijftien jaar gewerkt in de verslavings- en daklozenzorg en in de geestelijke gezondheidszorg. Hij leeft met depressie en angst en schrijft en spreekt over geestelijke gezondheid.

The post Hoe om te gaan met depressie appeared first on Ramsj.

Friese Lenen

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:13 +0000

Studiebeurzen zijn van alle tijden. Tegenwoordig worden deze vooral door de overheid verstrekt, maar in ‘Friese lenen’ gaat de auteur in op de particuliere studiefondsen in Friesland. Het oudste nog bestaande is van 1452, het jongste van 2015. De studiebeurs die een student van deze lenen ontvangt, is bijna altijd een gift, geen lening ? maar elk leen heeft zijn eigen voorwaarden en voorkeuren. Kuiken zet niet alleen relevante bronnen en feiten van zes eeuwen geschiedenis op een rij, maar geeft er ook betekenis aan door zowel de maatschappelijke als de culturele context te verhelderen. Hij legt ook uit waarom er juist in Friesland nog zoveel actief zijn. In het tweede deel treft de lezer een overzicht aan met alle nog bestaande Friese lenen die nog studiebeurzen uitdelen ? en voor wie die bestemd zijn. Dr. Kees Kuiken is sinoloog en historicus

The post Friese Lenen appeared first on Ramsj.

Wel aardig, nou?

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:12 +0000

Kunsthistoricus Peter Karstkarel (1945) is groot kenner van de Friese kunstwereld die metzijn recensies reputaties van beeldende en uitvoerende kunstenaars kon maken en breken. In 26 persoonlijke schetsen doet hij verslag van zijn avonturen in de culturele kringen van de geschiedenis, beeldende kunst en architectuur uit Friesland en de wereld eromheen. ‘Wel aardig, nou?’ is een gevleugelde uitdrukking van Peter Karstkarel bij het beleven van iets moois. Een quote, geleend van de kunstenaar Gerrit Benner.

The post Wel aardig, nou? appeared first on Ramsj.

Nootzaak

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:12 +0000

In ‘Nootzaak’ schetsen Sietze en Erna Haarsma de amusante en soms bizarre belevenissen uit de muziekhandel. Van verhalen als ‘Vader stinkt zo als hij speelt’ en ‘Het centenbakje’, tot ‘Ik ben de pianostemmer’ en ‘De beklimming van een kerkorgel’. Waargebeurd of niet? Waarschijnlijk wel, maar het kan zijn dat hier en daar in de loop van de tijd het verhaal zich heeft ontwikkeld tot een nog mooier verhaal. ‘Nootzaak’ staat vol met anekdotische verhalen en muzikale weetjes, waarbij vrolijkheid de boventoon voert. Sietze en Erna Haarsma staan al jarenlang garant voor muziekplezier. Ze hadden een muziekwinkel, een radiostation en doen muziekproducties. Hierbij werkten ze onder anderen met Liesbeth List, Thijs van Leer en Cor Bakker.

The post Nootzaak appeared first on Ramsj.

De zoutwegen

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:12 +0000

Het fascinerende verhaal van hoe de zoutvisindustrie de Europese cultuur vormde en beïnvloedde. Het gaat van de wilde wateren van de Noord-Atlantische Oceaan en de afgelegen met ijs gevulde fjorden van West-Groenland tot Baskenland, van de visgronden van IJsland tot de joodse sjtetls van Polen en van de bergen van Faeröer tot de vlakke kustlijn van Nederland. Behalve in de economie is de visserij doorgedrongen in de cultuur van Europa en heeft zij kunstenaars, musici, filmmakers en schrijvers geïnspireerd. Hun werk is prachtig in dit boek verweven. De auteur volgt niet alleen de geschiedenis maar onderzoekt hoe zeer verschillende culturen door de zoute-vishandel werden samengetrokken, hij ontmoet ook degenen wier leven in de eenentwintigste eeuw om de visindustrie draait en behandelt de urgente thema’s van vandaag: duurzaamheid, klimaatverandering en voedselkeuzes. De zoutvisindustrie heeft de economie van de Shetlandeilanden meer dan tweehonderd jaar aangedreven, en haring en kabeljauw van hier waren in heel Europa een basisvoedsel.

The post De zoutwegen appeared first on Ramsj.

51 woorden voor sneeuw

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:09 +0000

In Japan is het Yuki-onna ? ‘een godin’. In het IJslands Hundslappadrífa ? ‘vlokken zo groot als een hondenpoot’. In het Hawaiiaans is sneeuw hau ? ‘parelmoer’, maar ook ‘liefde’. Elke taal en cultuur heeft zijn eigen woord voor de vederachtige, juweelachtige vlokken die uit de lucht vallen. Van IJsland tot Groenland, van bergtop tot bevroren bos, van schoolplein tot park, sneeuw wordt verwelkomd, gevreesd, gewaardeerd en er wordt in gespeeld. In dit lyrische en prachtig uitgevoerd boek graaft poolreizigster en bekroond schrijfster Nancy Campbell diep in de betekenissen, etymologieën en geschiedenissen van eenenvijftig woorden voor sneeuw uit de hele wereld. Elk van deze taalkundige sneeuwkristallen ligt onder haar vergrootglas en biedt een hele wereld van mythen, cultuur en verhalen. Een schitterend vormgegeven boek dat in de smaak zal vallen bij taalliefhebbers, natuurfans, leunstoelreizigers en iedereen die op zoek is naar iets sprankelends om cadeau te geven. Nancy Campbell is dichteres en nonfictieschrijfster, haar poolreizen inspireerden haar. Zij verbleef als artist in residence in het meest noordelijke museum ter wereld, op Upernavik op Groenland. ‘Een sprankelende en prachtige meditatie’ – Independent

The post 51 woorden voor sneeuw appeared first on Ramsj.

Stad en Plant

bwhontwerpers — Tue, 03 Jun 2025 09:11:38 +0000

In ‘Stad en Plant’ schrijven topfloristen met aanstekelijke humor over bijzondere planten en de dynamiek van het bijzondere biotoop ‘de stad’. In een steeds hoger tempo verschijnen nieuwe planten in ons land en in bijna alle gevallen als eerste in de stad. Hoe gaan we om met deze nieuwkomers? Door allerlei bouwactiviteiten en wegwerkzaamheden ontstaan situaties waar nieuwe planten zonder concurrentie kunnen opslaan. Zijn deze soorten ongewenst en roeien we ze uit of juist niet? Daarnaast brengen de bewoners vanuit de tuincentra allerlei exoten naar binnen: voor de tuin, voor het plantsoen, om te eten. Dit leidt tot een spannende wisselwerking tussen planten, omgeving en mensen in de stad, met als gevolg een enorme variatie. De verbazing, verwondering en nieuwsgierigheid van de auteurs over deze processen en de planten spat van elke pagina.

The post Stad en Plant appeared first on Ramsj.

Een filosofie voor het onderweg-zijn

bwhontwerpers — Tue, 03 Jun 2025 09:11:37 +0000

Twee Rotterdamse filosofiestudenten besluiten tot iets nutteloos: liften naar Hong Kong. Waarom ook niet? Om er te komen, moeten ze dwars door Siberië en dan rechtsaf de eindeloze Gobiwoestijn in. Op de kaart ziet het er eenvoudig uit. Maar als ze door dronken Russen worden ondervraagd over MH17, spookrijden over de niet-belijnde snelwegen, in een achterbak Mongolië binnenkomen, en door een argwanende politieagent uit Wuhan worden aangezien voor drugssmokkelaars, blijkt de praktijk weerbarstig. Onderweg naar het Oosten filosoferen de twee over vriendschap, Lada’s, vooruitgaan, onderweg zijn en hun uiteindelijke bestemming. Natuurlijk moeten ze wel eerst een lift krijgen. Dirk-Jan Laan is langeafstandsloper, programmeur en promovendus in de filosofie. Dennis Prooi werkt in Hong Kong aan een proefschrift over Japanse filosofie.

The post Een filosofie voor het onderweg-zijn appeared first on Ramsj.

Fietsen tegen de grens

bwhontwerpers — Tue, 03 Jun 2025 09:11:37 +0000

Drieduizend kilometer in dertig etappes langs de grens van Nederland, soms met wind mee en soms op zijn tandvlees. Want dat is niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor de geest. De eenvoud van het fietsen relativeert én verrijkt. Terwijl Jan Fossen zich onderweg verwondert over de soms grillige grens, het weidse landschap en de geschiedenis ervan, fietst hij tegen zijn eigen grenzen aan. Maar hij heeft ook voldoende tijd om zich te laten inspireren door filosofen als Nietzsche, die zegt: ‘Maar als de spieren niet feestvieren, raakt ook het denken bloedeloos.’ Of door hedonist Epicurus, die zijn verlangens onder controle heeft en daardoor optimaal van kleine dingen kan genieten: ‘Niets is genoeg voor degene voor wie genoeg te weinig is.’ Filosofische uitstapjes, onverwachte ontmoetingen, de helende cadans van de trappers, in contact met de natuur. Jan Fossen laat je inzien waarom fietsen zo leuk is. Jan Fossen (1963) is gezondheidswetenschapper en theaterregisseur. Daarnaast is hij een fervent fietser en heeft hij lange tochten gemaakt naar de bron van de Rijn, de Elbe en de Donau. Hij is verslaafd aan het ritme van de pedalen, het trotseren van de elementen en het volop gebruiken van alle zintuigen.

The post Fietsen tegen de grens appeared first on Ramsj.

Wit goud, groene woestijn

bwhontwerpers — Tue, 03 Jun 2025 09:11:36 +0000

De Friese zuivelsector veranderde na 1945 ingrijpend. Kleine zuivelfabrieken en melkveehouderijen werden grootschalige bedrijven. Handmatig werk werd op grote schaal gemechaniseerd. De productiviteit nam enorm toe, terwijl het aantal boeren en werknemers sterk afnam. Tegelijkertijd nam de milieuvervuiling toe, het landschap werd minder divers, en de biodiversiteit in het agrarisch gebied nam af. De invloed op milieu en landschap staan vandaag de dag volop in de publieke belangstelling, zoals blijkt uit boerenprotesten en discussies over klimaatverandering. Er is een luide roep om duurzame voedselproductie. Landbouworganisaties en regionale overheden spelen vandaag de dag een steeds grotere rol bij het realiseren van deze duurzaamheidstransitie. Maar welke rol speelden regionale actoren tijdens de ingrijpende innovatieprocessen in de naoorlogse Friese zuivelsector? Dit boek laat dit aan de hand van de naoorlogse geschiedenis van zuivelproductie in Friesland zien. Ronald Plantinga is gepromoveerd op zijn onderzoek naar de rol van regionale organisaties bij de ontwikkelingen in de Friese zuivelsector, en is nu werkzaam als docent en onderzoeker bij de Rijksuniversiteit Groningen.

The post Wit goud, groene woestijn appeared first on Ramsj.

Oververmoeid & overprikkeld

bwhontwerpers — Tue, 03 Jun 2025 09:11:36 +0000

Het is niet normaal om je altijd moe te voelen. Vermoeidheid is een van de belangrijkste signalen van je lichaam om je te vertellen dat er iets niet goed is, maar elke dag opnieuw ploeteren we vermoeid en lusteloos door het leven. Dit boek geeft je de informatie om deze symptomen te identificeren en te begrijpen, evenals de hulpmiddelen om de energie terug te winnen die zo fundamenteel is voor je gezondheid, geluk en geestelijk welzijn. Karina Antram weet uit eigen ervaring hoe dat voelt en daarom heeft ze een eenvoudig proces van vijf stappen ontwikkeld om vermoeidheid voorgoed te overwinnen. Een proces dat je niet vraagt je leven om te gooien, belangrijke voedselgroepen te schrappen of een radicaal dieet te volgen.

The post Oververmoeid & overprikkeld appeared first on Ramsj.