Interessante, afgesprijsde geschiedenisboeken op ramsj.nl

Lentz. De man achter het persoonsbewijs

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:16 +0000

Wij menen dat er geen politieman, geen V-Mann, zelfs geen provocateur is geweest die de Nederlandse zaak zo een onmetelijke schade heeft berokkend als de schepper van het persoonsbewijs, Lentz,’ schreef historicus Loe de Jong. Lentz was hoofd van de Rijksinspectie voor de Bevolkingsregisters en de bedenker van het beruchte persoonsbewijs. Met zijn perfect geordende bevolkingsadministratie was hij de Duitse bezetter erg van dienst. Lentz verdedigde zich na de oorlog, net als Eichmann, door te zeggen dat hij deed wat hem werd opgedragen, zonder veel eigen inbreng. Zijn kwaad zou daarmee in de terminologie van Hannah Arendt ‘banaal’ zijn. ‘Lentz. De man achter het persoonsbewijs’, gebaseerd uitgebreid onderzoek in weinig geraadpleegde archieven, prikt de mythe van het banale kwaad definitief door. Lentz liet zijn dataverzameling bewust uitgroeien tot een instrument van het kwaad en verrijkte zich en passant. Het verhaal van een Nederlandse Eichmann. Jurriën Rood is filosoof en filmmaker.

The post Lentz. De man achter het persoonsbewijs appeared first on Ramsj.

De lange schaduw van de duivel

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:13 +0000

Door de geschiedenis heen waren mensen beducht voor Satan en zijn demonen. Tussen God en duivel bestond er een soort niemandsland waar de mens zijn vrije wil kon laten spelen; hij kon kiezen voor God â maar ook voor de verlokkingen van de duivel. ‘De lange schaduw van de duivel’ meandert door eeuwen cultuurgeschiedenis en volgt het verhaal van de prins van de duisternis, van zijn discrete optreden in het boek Job tot zijn verweerd, metaforisch bestaan in de hedendaagse seculiere wereld. Als verleider, als verborgen wezen, als meester-illusionist en ware shapeshifter, als geheime kracht in de natuur, of verstopt achter zijn heksen, vertolkt hij telkens de angsten van zijn tijd. Raoul Bauer (â 2022) was een autoriteit op het vlak van cultuurgeschiedenis. Zijn kinderen Dominique Bauer (KU Leuven, BelgiÃ«) en MikaÃ«l Bauer (McGill University, Canada) werkten het boek postuum af.

The post De lange schaduw van de duivel appeared first on Ramsj.

Friese Lenen

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:13 +0000

Studiebeurzen zijn van alle tijden. Tegenwoordig worden deze vooral door de overheid verstrekt, maar in ‘Friese lenen’ gaat de auteur in op de particuliere studiefondsen in Friesland. Het oudste nog bestaande is van 1452, het jongste van 2015. De studiebeurs die een student van deze lenen ontvangt, is bijna altijd een gift, geen lening ? maar elk leen heeft zijn eigen voorwaarden en voorkeuren. Kuiken zet niet alleen relevante bronnen en feiten van zes eeuwen geschiedenis op een rij, maar geeft er ook betekenis aan door zowel de maatschappelijke als de culturele context te verhelderen. Hij legt ook uit waarom er juist in Friesland nog zoveel actief zijn. In het tweede deel treft de lezer een overzicht aan met alle nog bestaande Friese lenen die nog studiebeurzen uitdelen ? en voor wie die bestemd zijn. Dr. Kees Kuiken is sinoloog en historicus

The post Friese Lenen appeared first on Ramsj.

De toekomst is geschiedenis

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:10 +0000

Masha Gessen, bekroond journaliste, geeft een fenomenaal inzicht in de gebeurtenissen en krachten die haar geboorteland Rusland de afgelopen decennia hebben ontwricht. In ‘De toekomst is geschiedenis’ volgt ze de levens van mensen die geboren werden in de nadagen van het Sovjetrijk en opgroeiden met ongekende verwachtingen. Haar hoofdpersonen ? kinderen en kleinkinderen van de bouwmeesters van het nieuwe Rusland ? koesteren elk hun eigen aspiratie, als ondernemer, activist, denker of schrijver. Gessen brengt in kaart hoe hun levens beïnvloed worden door de intriges van een verpletterend regime dat weigert zichzelf te begrijpen. Een regime waarin de oude Sovjetorde ongehinderd kan terugkeren in de vorm van de maffiastaat die Rusland nu is. ‘De toekomst is geschiedenis’ is een sterk en urgent verhaal, een waarschuwing voor nu en alle tijden.

The post De toekomst is geschiedenis appeared first on Ramsj.

Een korte geschiedenis van het antisemitisme

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:10 +0000

Het antisemitisme is de laatste jaren in opmars: soms openlijk, soms verscholen achter ‘onnadenkende’ opmerkingen of kritiek op Israël. Maar hoe begint antisemitisme, en hoe nieuw is wat we vandaag de dag zien? Peter Schäfer beschrijft hoe antisemitische stereotypes al sinds de Oudheid worden verspreid en hebben geleid tot vervolging en uitroeiing. Al voordat het christendom bestond was er sprake van jodenhaat, getto’s en pogroms. Nieuwtestamentische geschriften gaven het voorwendsel voor vervolging in de Middeleeuwen: Luther vond dat de ‘duivelskinderen’ uitgeroeid moesten worden, in de Verlichting vond men het jodendom dwaas en te veel mensen waren bereid mee te werken aan de ‘definitieve oplossing van het joodse vraagstuk’. Men zou misschien denken dat de Shoah een heilzame les was, maar al tientallen jaren bestoken antizionistische en rechtse ideologieën de maatschappij met antisemitische boodschappen en leggen zo de kiem voor nieuw geweld. Een korte geschiedenis van het antisemitisme is verplichte lectuur voor eenieder die beter wil begrijpen hoe antisemitisme tegelijkertijd zo oud en toch zo actueel kan zijn, en wat dit betekent voor joden in Europa, Israël en wereldwijd.

The post Een korte geschiedenis van het antisemitisme appeared first on Ramsj.

Het zesde jaar

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:10 +0000

‘Het zesde jaar’ is het verhaal over de onwerkelijke en verwarrende wereld van de zevenjarige Joodse jongen Peter Hein die tijdens de Tweede Wereldoorlog zonder zijn ouders van onderduikadres naar onderduikadres ging. Wat begrijpt hij van wat hem overkwam? Wat was er eigenlijk mis met zijn donkere ogen en zijn zwarte haar? In 1945 is de oorlog voorbij. Maar de naoorlogse jaren zijn even moeilijk. Familie is omgekomen, er is geen geld, het leven moet opnieuw worden opgepakt. Zijn ouders zijn vreemden voor hem. Het voelt alsof hij opnieuw onderduikt. In ‘Het zesde jaar’ laat Peter Hein op indrukwekkende wijze zien wat oorlog doet met een kind.

The post Het zesde jaar appeared first on Ramsj.

De onzichtbaarheid van de vrouw

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:10 +0000

Er is geen bewijs dat de ‘kunstenaars’ van de grotten van Lascaux mannen waren. Zoals er ook geen bewijs is dat alleen mannen op bizons joegen of dat technische vooruitgang in de vroegste landbouw enkel aan mannen te danken is. Wél is duidelijk dat onze kijk op de geschiedenis mannelijk bepaald en patriarchaal is. Toen in de negentiende eeuw de prehistorie voor het eerst als periode werd bestudeerd, werd de blik daarop ontwikkeld door mannen. Zij projecteerden de stereotypen van hun tijd op de oertijd. Vrouwen werden gezien als ‘verweksters’ wier rol beperkt bleef tot het opvoeden van kinderen, huishoudelijk werk en voedsel verzamelen. Dat beeld begint te kantelen dankzij nieuwe ontdekkingen en archeologisch onderzoek naar rolverdeling. Er blijkt geen bewijs te zijn voor een ‘natuurlijke’ hiërarchie tussen de seksen. Patou-Mathis ontmantelt de seksistische vooroordelen die lange tijd het beeld van prehistorische vrouwen hebben bepaald, en werpt zo een nieuw licht op de plaats van deze vrouwen in de geschiedenis.

The post De onzichtbaarheid van de vrouw appeared first on Ramsj.

Herinneringen aan Anne Frank

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:10 +0000

‘Het blijkt, dat Miep haar onderduikers geen minuut uit haar gedachten kan zetten…’ Op 8 mei 1944 schreef Anne Frank deze regels in haar dagboek over de bescheiden maar heldhaftige Miep Gies. Meer dan twee jaar lang riskeerde zij, samen met haar man Henk, haar leven om de familie Frank van voedsel, nieuws en troost te voorzien toen ze zaten ondergedoken in het Achterhuis aan de Amsterdamse Prinsengracht. In Herinneringen aan Anne Frank beschrijft Miep Gies het leven voor en tijdens het verblijf in het Achterhuis, en de tragische dag waarop haar onderduikers in handen van de vijand vielen.

The post Herinneringen aan Anne Frank appeared first on Ramsj.

Unesco’s levend erfgoed

bwhontwerpers — Fri, 29 Aug 2025 08:02:09 +0000

De hoogtepunten uit Unesco’s lijst van het ‘levende erfgoed’ worden in dit boek getoond en beschreven. Wat hebben de flamenco, garnaalvisserij te paard in Oostduinkerke en Yoga gemeen? Ze staan allemaal op de Unesco lijst van het ‘levende erfgoed’. Deze ?Representatieve Lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid? bevat een wereldwijde diversiteit aan gewoontes, gebruiken en beroepen. Unesco beschermt dit culturele erfgoed zodat het voor toekomstige generaties behouden blijft. Tegenwoordig staan er zo’n 400 gebruiken op de lijst uit meer dan 100 landen. De lijst toont de enorme culturele diversiteit van volken in de wereld. In dit boek worden hoogtepunten uit de lijst getoond en beschreven. Door de interessante tekst en prachtige foto’s gaat de lezer op in de wereld van traditionele bekende en onbekende gewoontes van de mens. De diversiteit is groot, ruim 60 voorbeelden uit de hele wereld waaronder de bereiding van Armeens brood, het molenaarsvak in Nederland, de zijdeteelt in China en de Tango in Argentinië.

The post Unesco’s levend erfgoed appeared first on Ramsj.

De Amerikaanse droom van Tocqueville

bwhontwerpers — Mon, 21 Jul 2025 08:46:30 +0000

Alexis de Tocqueville besefte dat het proces van de democratisering van de westerse samenleving niet te stoppen was. Juist daarom had hij bange voorgevoelens, want liep het streven naar gelijkheid niet uit op het steeds verder inperken van de vrijheid van de mens? In de periode voor zijn activiteiten als politicus maakte Tocqueville een studiereis naar de andere kant van de Atlantische Oceaan. Naar een samenleving die geen monarchie en aristocratie kende. Zou Noord-Amerika kunnen functioneren als inspirerend model voor Europa? Zijn werk ‘Over de democratie in Amerika’, geschreven tussen 1835 en 1840, maakte hem op slag beroemd. Zijn diepgaande analyse van de Amerikaanse samenleving liep niet alleen vooruit op veel problemen van vandaag, zoals massificatie, consumptiedrift en centralisering van de overheidsmacht. Door zijn Amerikaanse droom schiep Tocqueville ook de kaders om actuele problemen grondiger te analyseren. Zijn onbevangen redeneringen over decentralisatie, burgerschap, religie en maatschappelijke organisaties zijn actueler dan ooit.

The post De Amerikaanse droom van Tocqueville appeared first on Ramsj.

En ze keken naar God

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:56 +0000

‘En ze keken naar God’ geldt als een van de invloedrijkste Amerikaanse romans van de vorige eeuw. Aanvankelijk stuitte het boek uit 1937 op gemengde reacties, maar in de late twintigste eeuw kwam er een herwaardering op gang. Inmiddels is het een veelgelezen klassieker. Als Janie Crawford op haar zestiende betrapt wordt bij het zoenen van de nietsnut Johnny Taylor, huwelijkt haar oma haar uit aan een oude man met een flinke hoeveelheid land. Na twee ongelukkige huwelijken lijkt Janie bij haar derde man het geluk te vinden, maar ook dat is van korte duur. In het verhaal van Janie, haar echtgenoten en haar voormoeders laat Zora Neale Hurston zien hoe het recente slavernijverleden in de vroege twintigste eeuw nog doorwerkte in de relaties tussen man en vrouw en tussen Zwart en wit in de Zuidelijke Verenigde Staten.

The post En ze keken naar God appeared first on Ramsj.

Sisi

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:53 +0000

Ze is een van de mooiste vrouwen ter wereld. Iedereen noemt haar Sisi. Op haar zestiende trouwt ze met keizer Frans Jozef I van Oostenrijk. In Wenen gonst het in het paleis van de geruchten en intriges. Sisi ervaart zowel haar huwelijk als het strenge hofprotocol als verstikkend. Ze vindt troost op haar landgoed buiten Boedapest. Daar rijdt ze paard en geniet van het gezelschap van graaf Andrassy. Tot ze door tragisch nieuws gedwongen wordt terug te keren naar Wenen.

The post Sisi appeared first on Ramsj.

Door ballingen onthaald

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:51 +0000

De hugenotenzoon Élie Richard leidt een rustig leven in het Franse La Rochelle, maar belandt na het overlijden van zijn vader in een crisis. De kans om met zijn tante mee te gaan naar Nederland laat hij daarom niet lopen. Onderweg doet Élie Parijs aan en ziet de pracht van het hof van Versailles. Frankrijk is in oorlog met een alliantie van staten waarvan ook de Republiek deel uitmaakt. Dat weerhoudt hem er echter niet van de grens over te steken en het gebied van de vijand te doorkruisen. Via Brussel en Antwerpen bereikt hij Nederland. In Amsterdam verblijft hij bij verwanten – namen noemt hij niet – en verkent van daaruit de Republiek. Al zijn ervaringen beschrijft Élie Richard in een bijzonder reisverslag, dat nu voor het eerst wordt uitgegeven in een rijk geïllustreerde editie. Families als die van Élie Richard zijn er veel in het Nederland van de vroege achttiende eeuw. Na het afschaffen van de godsdienstvrijheid ontvluchten Franse hugenoten hun vaderland en vestigen zich in de Republiek. Zij vormen een veelal onzichtbaar, maar effectief netwerk, waarvan Élie dankbaar gebruikmaakt. Discreet laat hij in zijn verslag ongenoemd wie zijn gastheren zijn, maar onbedoeld biedt hij een fascinerend inkijkje in een verborgen wereld.

The post Door ballingen onthaald appeared first on Ramsj.

Sterke verhalen

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:51 +0000

Sterke verhalen’ biedt een historische caleidoscoop van de rijke Nederlandse vertelcultuur. Verhalen die tot op de dag van vandaag bekend zijn, hebben een boeiend, maar vaak onbekend verleden – denk aan Expeditie Robinson of de Disneyverfilming van Assepoester. Weinig mensen weten dat de roem van veel van deze verhalen teruggaat op 18e- en 19e-eeuwse cents- of kinderprenten. Deze prenten kenden een immense verspreiding in Nederland en België en maakten sommige verhalen zo bekend, dat ze tot de canon van ons cultureel erfgoed zijn gaan behoren. Naast prenten komen in Sterke verhalen ook andere populaire media aan bod: liedbladen, volksboeken, blijspelen, almanakken, strips, toverlantaarns en films. Een zestal hoofdstukken voert langs heiligen en duivels (Genoveva en Faust), schurken en potsenmakers (Cartouche en Uilenspiegel), pioniers en avonturiers (Robinson Crusoe en de baron van Munchhausen), stiefmoeders en menseneters Assepoester en Klein Duimpje), pantoffelhelden en echtbrekers (Jan de Wasser en Urbanus) en luilakken en narren (Luilekkerland en de Omgekeerde Wereld). Sterke verhalen laat zien hoe populaire verhalen werden verteld en verspreid, hoe ze steeds een nieuwe gedaante aannamen en hoe ze terechtkwamen in diverse populaire media. Ze bewijzen dat erfgoed niet stilletjes rust in magazijnen, maar een voedingsbron is voor tijdloze creativiteit. Jeroen Salman is onderzoeker aan het Instituut voor Cultureelwetenschappelijk onderzoek aan de Universiteit Utrecht. Hij is gespecialiseerd in almanakken, pamfletten, kinderboeken en andere populaire historische lectuur.

The post Sterke verhalen appeared first on Ramsj.

De graveur

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:51 +0000

Historische thriller over Rubens, zijn graveur en een gestolen schat. Antwerpen, de jaren 1620. Antonia groeit op in de kunstwereld van haar vader Lucas Vorsterman, de graveur van de bekende schilder Rubens. Ze bekijkt met argusogen de rivaliteit en jaloezie tussen de kunstenaars, niet het minst tussen haar vader en Rubens. Haar leven in het huishouden van Rubens verandert drastisch als Vorsterman haar een geheim toevertrouwt. Antwerpen, het heden. De Canadese kunsthistorica Charlotte doet onderzoek naar haar held, Rubens. Ze ontdekt een brief van Antonia over een gestolen schat van Rubens. In haar gevaarlijke zoektocht naar de schat is niets wat het lijkt.

The post De graveur appeared first on Ramsj.

Twintig jaar en een dag

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:51 +0000

Twintig jaar na het begin van de Spaanse burgeroorlog wordt in Spanje een boeteceremonie opgevoerd ter nagedachtenis van de moord op een zoon van een grootgrondbezitter. De moord is gepleegd door een horde dagloners op de dag dat Franco in opstand kwam tegen de wettig gekozen Spaanse regering. De ceremonie is ingesteld door de broer van de vermoorde en wordt elk jaar herhaald. Heen en weer springend in de tijd schildert Jorge Semprun in zijn nieuwe roman de rijke familie van de vermoorde en de arme dagloners uit de jaren dertig. Hij vertelt hoe de grootvader van de familie zijn fortuin in Zuid-Amerika heeft vergaard en hoe hij daarna zijn landgoed met kaarten heeft gewonnen. Doordat ook wordt ingegaan op de politieke meningsverschillen tussen de broers en hun ideeën over een gelukkig huwelijk en verborgen homoseksualiteit geeft Twintig jaar en een dag een veelzijdig beeld van een veranderend Spanje. Na twintig jaar is het dan ook gedaan met de boeteceremonie. De animo ontbreekt en als laatste daad worden de vermoorde en de moordenaar samen op een plek op het landgoed begraven.

The post Twintig jaar en een dag appeared first on Ramsj.

Gladiatoren

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:51 +0000

Gladiatoren, we kennen ze uit films, strips en boeken. Ze fascineren ons, de woestelingen die leefden om te vechten. Die vaak snel en wreed aan hun einde kwamen in een van de vele amfitheaters door het hele Romeinse rijk. Maar hun verhaal is genuanceerder dan het beeld van de vechtende en stervende filmheld. Gladiatoren leefden onder een ijzeren discipline. Zij trainden als topsporters en verkeerden tussen de vrees voor het einde en de hoop op roem, rijkdom en vrijheid. In Romeinse ogen vertegenwoordigden zij belangrijke waarden: moed, zelfopoffering en vechtlust. In ‘Gladiatoren. Helden van het Colosseum’ geven diverse kenners een blik achter de schermen van de wereld van brood en spelen. Het dagprogramma, waarin gevechten met wilde dieren, executies en gladiatorengevechten elkaar als in een climax opvolgden, wordt beeldend beschreven. Er wordt ingezoomd op de bouw en de architectuur van het grootste amfitheater ter wereld – het Colosseum -, maar ook de oorsprong van de spelen, de opleiding voor de verschillende gladiatoren en hun kenmerkende wapens komen uitgebreid aan de orde.

The post Gladiatoren appeared first on Ramsj.

De rede: bron van geluk voor iedereen

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:50 +0000

Adriaan Koerbagh (1633-1669) werd zwaar gestraft voor zijn felle kritiek op de zeventiende-eeuwse kerk. Achter deze religieuze relschopper ging echter een creatieve geest schuil met een positieve boodschap, die zijn tijd ver vooruit was. Waaruit bestond deze boodschap precies? Wat waren Koerbaghs originele inzichten en idealen? De rede: bron van geluk voor iedereen toont de constructieve kant van Koerbaghs filosofie. Hij ontpopt zich hierin als een rationalist in hart en nieren. De rede is volgens Koerbagh de toegangspoort tot geldige kennis en van fundamenteel belang voor de realisatie van een welvarende staat. Bovenal is de rede een rekwisiet voor zelfverwezenlijking en persoonlijk geluk. Dit alles komt niet alleen de welgestelde elite toe, want Koerbagh was diep begaan met de kansen van de gewone mens. Hij schreef dan ook bewust in het Nederlands in plaats van het gangbare Latijn. Uitgerekend deze keuze kostte hem de kop en laat zien hoe moedig Koerbagh zich inzette voor zijn ideaal: dat intellectuele ontwikkeling mogelijk moet zijn voor ieder mens. Voor hem is de rede een bron van geluk voor iedereen.

The post De rede: bron van geluk voor iedereen appeared first on Ramsj.

De Limburgse mijnbouw

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:50 +0000

Bijna 50 jaar geleden, in 1967, werd met de sluiting van de Maurits bij Geleen, de grootste steenkoolmijn in Zuid-Limburg, de doodsklok geluid voor de mijnindustrie. Die dramatische beslissing heeft Limburg bepaald niet onberoerd gelaten. Immers de verbondenheid met de steenkool liep door alle lagen heen, en de sociale en economische gevolgen waren niet gering. Hoewel er sedertdien verschillende publicaties juist over de gevolgen van de sluiting zijn verschenen, is er niet eerder een boekwerk verschenen dat zozeer – en voor een groot publiek – tot de verbeelding spreekt. Dit boek voorziet in een lacune: een fraai verzorgd fotoboek, dat in schitterende beelden herinneringen oproept aan, en inzicht geeft in, de technische aspecten van de Limburgse steenkoolmijnen. De auteur maakte een selectie uit meer dan 8000 foto’s. De tekst behandelt in kort bestek de belangrijkste ontwikkelingen van de Zuid-Limburgse mijnbouwindustrie, van de opkomst tot de ondergang. De unieke foto’s brengen de tekst tot leven.Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan de aanleg en inrichting van een mijn. Bij het bekijken van de foto’s valt op dat er de laatste decennia enorm veel veranderd is in het Zuid-Limburgse landschap. De sporen van de mijnbouw zijn bovengronds nagenoeg uitgewist en tegenwoordig doet weinig meer herinneren aan een industrie die voor Limburg zo ingrijpend is geweest. Terecht mag dit boek beschouwd worden als een uitzonderlijk document over, en een eerbetoon aan, de Limburgse mijnwerkers.

The post De Limburgse mijnbouw appeared first on Ramsj.

Bouwmeesters, zedenmeesters

bwhontwerpers — Thu, 17 Jul 2025 07:52:50 +0000

In de negentiende eeuw stond geschiedenis in hoog aanzien. Talloze geschiedbeoefenaars togen aan het werk om zo veel mogelijk historische kennis te vergaren en in te zetten tot nut van de natie, de regio of zelfs de eigen familie. Pieter Huistra volgt hun bezigheden in Bouwmeesters, zedenmeesters op de voet: in kelders en op zolders als zij oude documenten zoeken, op akkers en in het veld als zij oude scherven vinden, maar ook in de collegezaal waar zij karakter bij hun studenten proberen aan te kweken. En zelfs in het strijdperk, waar ze hun eigen eer en die van historische figuren verdedigen. Bouwmeesters, zedenmeesters toont in detail een wereld met een onstilbare honger naar nationale, regionale en lokale geschiedenis, met ambities om die geschiedenis in te zetten voor hogere doelen en met het verlangen om in direct contact te treden met het verleden.

The post Bouwmeesters, zedenmeesters appeared first on Ramsj.